Podczas tegorocznego cyklu Akademii Piłkarskiej Grassroots jednym z poruszanych tematów był rozwój inteligencji piłkarskiej. Uświadamianie trenerów o tym kluczowym, a może nawet najważniejszym w rozwoju piłkarskim elemencie, jest bardzo istotne dla przyszłego kształtu piłkarstwa w Polsce.

Czym jest inteligencja piłkarska i dlaczego jest tak ważna?

Za Horstem Weinem, prekursorem tego typu treningu piłkarskiego, podaję: „Kiedy mówimy o inteligencji w grze, mamy na myśli zdolność inteligentnego rozwiązywania bardziej lub mniej złożonych problemów podczas gry, a tym samym dążenie do jak najmniejszej ilości strat piłki.”

A więc piłkarz inteligentny to taki, który jest w stanie odnaleźć się w różnych sytuacjach na boisku, znaleźć z nich jak najlepsze wyjście i je zastosować. Na inteligencję piłkarską składają się cztery elementy, które umożliwiają ograniczenie popełniania błędów do minimum:

Jak zauważył trener Jakub Dębiec bardzo często zdarza się, że my, trenerzy, pomijamy trzy pierwsze aspekty, a skupiamy się wyłącznie na poprawności wykonania danego elementu. Uczymy zawodniczki i zawodników jak dokładnie podać piłkę do partnera, jak wykonać drybling czy wykończyć akcję. Zapominamy jednak o tym, że nie zda się to na nic, jeśli piłkarki i piłkarze nie będą potrafili wykorzystać tych umiejętności, aby rozwiązać konkretne problemy na boisku. A do tego potrzebna jest właśnie praca nad rozwojem inteligencji piłkarskiej.

Poniżej przedstawię Wam dwa przykładowe środki treningowe służące rozwijaniu inteligencji piłkarskiej, ale muszę zaznaczyć, że podczas pracy nad tą kwestią ćwiczenia są najmniej istotne! Nie ma jednego złotego środka i zbioru zadań, które pozwolą nam kształtować inteligentnego piłkarza (chociaż nieocenionym źródłem inspiracji są wszelkie środki proponowane przez Weina w książce „Funino”). Każda sytuacja boiskowa wymaga bowiem percepcji oraz podjęcia odpowiedniej decyzji. Dlatego najważniejszy jest sposób,w który poprowadzimy zajęcia (tzw. coaching). Pozwólmy zawodniczkom i zawodnikom samym dojść do całego wachlarza rozwiązań w danej sytuacji. Poprzez samodzielne „testowanie” różnych opcji, popełnianie błędów i wyciąganie z nich wniosków tworzy się inteligencja piłkarska. Nie podawajmy młodym piłkarkom i piłkarzom gotowych rozwiązań na tacy. Niech dojdą do nich samodzielnie, a wtedy na pewno zapadnie im w pamięci każda możliwa opcja. Zawodniczki i zawodników możemy nakierowywać na rozwiązania poprzez zadawanie pytań. Zadbajmy jednak o to, by nie sugerowały one zbytnio odpowiedzi i wymuszały na nich znalezienie różnych opcji – zadawajmy raczej pytania otwarte, a nie zamknięte.

Środki zaprezentowane podczas Akademii Piłkarskiej Grassroots 2016 (Jakub Dębiec):

Gra 3×1 w dwóch kwadratach

Organizacja: Trzech zawodników niebieskich w jednym kwadracie i jeden czerwony. W drugim kwadracie dwóch czerwonych.
Przebieg: Gra 3×1 na utrzymanie niebiescy kontra czerwoni w jednym kwadracie. Po przejęciu piłki przez zawodnika czerwonego ma on za zadanie jak najszybciej podać piłkę jednemu ze swoich partnerów w drugim kwadracie i podjąć tam z nimi grę 3×1 przeciwko jednemu z niebieskich, który tam przebiegnie.
Sposób prowadzenia: Starajmy się, aby zawodnicy sami doszli do rozwiązań, które ograniczą straty piłki. Swoimi pytaniami doprowadźmy do odpowiedzi: Co zrobić, żeby utrzymać się przy piłce? Jak się ustawić na polu gry, względem partnera i piłki? Gdzie powinni być ustawieni zawodnicy czekający na piłkę w drugim kwadracie?

Gra 3×1 + 2 z bramkarzem

Organizacja: Trzech zawodników czerwonych ustawionych na linii pachołków. Dwóch niebieskich na linii końcowej, a jeden w polu gry przed bramką.
Przebieg: Czerwoni zaczynają akcję od dotknięcia piłki, a ich zadaniem jest zdobycie bramki. W momencie rozpoczęcia gry, dwóch niebieskich startuje z końca boiska, aby bronić własnej bramki. Po przejęciu piłki niebiescy zdobywają punkt poprzez uderzenie w jedną z małych bramek z pachołków.
Sposób prowadzenia: Starajmy się, aby zawodnicy sami doszli do rozwiązań, dzięki którym będą mogli efektownie zakończyć akcję golem. Niech piłkarki i piłkarze za pomocą metody prób i błędów szukają nowych opcji rozwiązania takiej sytuacji. Niech zawodnicy dojdą do odpowiedzi na pytania: Co zrobić, aby zdobyć bramkę? Jak mają być ustawieni? Gdzie powinna być piłka w momencie rozpoczęcia gry? Którym sektorem najłatwiej prowadzić akcję, a którym zakończyć? Jak powinien zachować się obrońca w polu, a jak dobiegający zza pleców atakujących? Jak powinni się ustawić i jaką pozycję przyjąć, aby utrudnić rywalowi atak i przejąć piłkę? etc…

W swojej pracy jako trener/trenerka oraz w każdej chwili na boisku jako zawodnik pamiętajmy słowa Dennisa Bergkampa:

„Za każdym uderzeniem piłki musi być myśl.”